Oyun geliştirme nasıl yapılır?

Oyun geliştirme aşamaları kimi zaman çok zorlayıcı olsa da kendi dinamikleri içinde oldukça eğlenceli olabiliyor. Önümüzdeki dönemin en çok kazandıracak iş alanlarından biri olması sebebi ile de bu yazıda oyun geliştirme üzerine bilgilerimi aktaracağım ve bu alanda bir kariyer çizmek isterseniz nelere önem vermeniz gerektiğini ortaya koymaya çalışacağım.

Bir yazarın gözünden oyun geliştirme

30 seneden uzun bir süredir oyun dünyasının içindeyim. Bu süreçte bilki de binlerce oyunun gelişim sürecine şahit oldum. Bunların bir kısmı çok büyük ekipler ile ortaya konurken kimileri de daha ufak ekiplerce hazırlanmıştı. Yine bu süreçte tek ya da birkaç kişiden oluşan geliştirme ekiplerine de rastladım.

Genel olarak hepsinin ortak özelliği ortaya çıkartacakları yapımı A'dan Z'ye en ufak noktasına kadar planlamış olmalarıydı. Sanırım bizim toplum olarak en büyük eksik olduğumuz nokta da burada başlıyor. Genelde "Biz yola çıkalım, artık bizi nereye götürürse" gibi bir mantık yapımız olduğu için de tüm işi ilerleme aşamasında öğreniyoruz.

Bu sebeple öncelikle kendinizi tanıma aşaması ile bir giriş yapmak istiyorum. Ancak önce söylemem lazım ki ben kişisel olarak bir oyun geliştirici değilim. Sadece gördüklerimi paylaşıyorum ki sizler içinde de oyun geliştirmeye merakli arkadaşlarımız varsa bir nebze de olsa destek olabilmek.

Burada vereceğim bilgilerin öncelikle solo oyun geliştiricileri için olduğunu söylemem lazım. Eğer bir ekip ile birlite ilerleyecekseniz yine bunlardan feyz alabilirsiniz ancak bazı kısımlar ekipler için daha farklı işlemekte.

Kendinizi Tanıyın

Bir oyun geliştirebilmek için en önemli araç kendi yetilerinizdir. Programlama bilgisi, grafik tasarım yeteneği, bölüm tasarlama becerisi gibi birçok önemli bileşeni elinizde tutuyorsanız solo çalışma yapmanızı öneririm. Ancak her yeteneğin sizde olmadığını kabul etmek daha büyük bir erdem olur bence.

Hedeflerinizi Belirleyin

Bir oyun ortaya koymadan önce neden bu işi yaptığnızı sorgulayın. Evet, bir çoğumunuzun ana hedefi paramızı bu yolla kazanmak olsa da aslında ortaya koyduğunuz ya da koyacağınız projelerin sizi bir sonraki aşamaya taşıyacağının bilincinde olmak çok daha önemli.

Amacınız tek kişilik casual dediğimiz girip çıkabileceğiniz tarzda basit oyunlar üretmek ise tek başınıza yola devam edebilirsiniz. Unutmayın ki Angry Birds'ün geliştiricisi Peter Vesterbacka yola tek başına çıkmıştı. İlerleyen süreçlerde hedeflerine ulaşınca hem çok büyük bir ekibi oldu hem de markasını çok farklı alanlara taşıyabildi.

Elbette bunun çok uç bir örnek olduğunu da söylememde fayda var. Sizin projenizde olmaz demek istemiyorum. Ama gerçekçi olmakta da fayda var. İlk projeniz ile zirveye oynayıp cebinizden para fışkıracağınıza inanıyorsanız bunu unutun.

Ayrıca bu yapımın sizin daha büyük bir çalışmanın parçası olmasına faydası da olacağını unutmayın. İlerleyen süreçlerde bir oyun firmasına geliştirici olarak katılmak isterseniz gösterebileceğiniz bir ürününüz olacak. Bu da onların, sizin bu işte ne kadar yeterli olduğunuzu gösterebilmek açısından en önemli detaydır.

Planlama Aşaması

Planlama, bir ürün geliştirmenin en önemli aşamasıdır. İlerleyeceğiniz türü belirledikten sonra adım adım nasıl yol alacağınızı bulmalısınız. Bana, ilk aşamada hikayenizi oluşturmak, karakterlerinizi tanımlamak en doğrusu olarak geliyor. Onun kişiliğini, güçlü ve zayıf yönlerini bilmek ilerleyeceğiniz yolda hem oyun hem de karakterinize bağlanmanızı sağlayacak. Kendinizi onun yerine koyacaksınız ve kelime yerinde ise tam anlamıyla o olacaksınız. Bu sizin motivasyonunuzu da artıracaktır.

Hikayenizi belirledikten sonra projenin oluşması için gereken tüm adımları not edin. Ardından bu adımları alt maddelere ayırın. Örneğin grafiklerin geliştirilmesi derseniz, onun alt dallarını unutmayın. Karakter animasyonları, arka planlar, oyununuza göre, bir araba yarışı ise hız efekti, savaş oyunu ise patlamaları düşünün. Bunların hepsi daha ileride karşınıza çıkacaktır.

Devam etmekte olan projenizi yarım bırakıp o anda ihtiyacınız olduğuna inandığınız patlama sahnesinin eksikliklerini tamamlayama çalışmak işinizi yavaşlatacağı gibi motivasyonunuzu da düşürecek aynı zamanda içinde bulunduğunuz bölüme geri dönene kadar aklınızdaki birçok güzel şey de uçmuş olacaktır.

O sebeple iyi yapılmış bir planlama, hem önünüzü daha rahat görmenizi hem de beklediğinizden hızllı ilerlemenizi sağlayacaktır.

İnsanları Anlayın, Ne İstediklerini Bilin

Oyununuzun gelişiminde yol alırken sadece kendi fikirlerinizi önemsemeyin. Ortaya çıkan video, oynanabilir bölüm ne varsa güvendiğiniz yakın çevrenizdekiler ve mümkünse bu işi profesyonel olarak yapanlardan görüş alın. Onların vereceği her türlü geri bildirimi uygulamak zorunda olmasanız da, bu sizin oyununuz oluştururken neleri ihmal ettiğinizi ya da neyin eksik olduğunu gösterecek. Empati kurmak bir beceridir. Ancak geliştirilebilir.

Ortaya çıkardığınız yapımın tutmaması her zaman büyük ihtimaller dahilinde. Siz ürününüze ne kadar güvenirseniz güvenin bir çok etkene bağlı olarak kimseye ulaştıramayabilirsiniz de. Aynı kişiden örnek vereceğim belki ama Vesterbacka bana "Bunun benim 50. oyunum olduğunu biliyor muydun?" diye sormuştu. Cebinde tek kuruş parası kalmadan, son kurşun olarak ortaya koyduğu oyunda, önceki yapımlarında edindiği tüm tecrübeyi kullanmıştı. Bu da ona yolu açan bir oyundu.

Projeyi Daha Büyüteceksiniz Diye Boğmayın

İçinizde Hükümran Senfoni'yi hatırlayanlar vardır. Anlatılan proje eşsizdi. Öyle ki yapabileceğiniz şeyler nerede ise sınırsız, hikayesi de bir o kadar etkileyiciydi. "Türk Oyunları Nerede Hata Yaptı?" başlıklı bir röportaj yayınlamıştım. Hükümran Senfoni'nin yaratıcısı olan Erkan Bayol da orada çok değerli bilgileri paylaştı. Pnu da okumanızı tavsiye ederim.

Röportajda bir cümle vardı ki anlatmak istediğimin özünü oluşturuyor. Bayol "Ulaşamayacağımız bir hedef için koştuk" demişti. Kendinizi ya da ekibinizi doğru tanımak tam bu anlama geliyor. Gereksiz hayallerin peşinden koşmak hem zaman hem de para kaybettirecektir.

Belki de çok önemli bir oyun geliştiricisi olacakken sizi tamamen ligin dışına atacaktır. O yüzden yapabileceğiniz büyüklükteki projelere imza atmanız başarınızı daha fazla garanti altına alacaktır.

Gelişime ve Değişime Açık Olun

Teknolojinin hızına yetişmek bir çoğumuz için oldukça zorlayıcı. En basit örnekle bundan on-onbeş sene önce VR'ın doğru düzgün bir geleceği olduğunu düşünmezken şimdi peşinden koşuluyor. Aynı durum oyun motorları için de geçerli. UE4 ve UE5 arasındaki farkı kendi gözlerinizle göreceksiniz. Bu gelişimlere adapte olabilmek size değer katacaktır.

Yola çıktığınız proje tamamlanmadan önce tamamen eskimiş olması da mümkün. Bu sebeple hem yenilikleri hem de yeni oyun mekaniklerini ürününüze eklemek için hazırda bekleyin.

Var Olanı Kopyalamak Size Bir Şey Sağlamaz

Yenilikçi olmayı her zaman deneyin. İnandığınız amaç ve hedef doğrultusunda ilerlemek motivasyonunuzu yüksek tutacaktır. Var olan bir oyunun kopyasını yapmak da size bir şey katmayacağı gibi alacağı "aaa bu oyunu şundan kopyalamış" tarzı eleştiriler de sektöre olan inancınızı olumsuz etkiler. Gerçi siz ne yaparsanız yapın bu tarz geri dönüşleri alacaksınız. Onların içinde size değer katabilecek olan, cümle arası bildirimleri değerlendirin.

Oyun Geliştirme Eğitimleri

İşin en önemli kısmı bence burası. Kendinizi kişisel olarak her zaman geliştirebilirsiniz. Ancak gözünüzden kaçan, bilmediğiniz, belki de projenizin performansını artırabilecek çok minik bir püf noktasını atlıyor olabilirsiniz.

Kendimden örnek vermek istiyorum. Merlin için içerik üretirken bir yandan da kitap yazıyorum. Nasıl olsa yazabildiğimi gördüm ve onun da zamanı geldi diye düşünüyordum. İşim dolayısıyla yazarlık konusunda da iyi olduğuma inanıyorum. Yazdıkça çoğalan bir hevesim var.

Ortaya koyduğum ikisi uzun ikisi kısa dört yayınım var. Merak edenler Google Books üzerinden ulaşabilir. Özellikle Alfa'ya Uzanan Yol isimli çalışmamı belki de yirmi defa falan baştan yazmışımdır. Sebebi ise bir yandan gelen bildirimleri değerlendirirken diğer yandan da şans eseri BBC Maestro programında Alan Moore ile tanışmış olmam. Hikaye anlatımı üzerine verdiği eğitimi alma şansım oldu. Benim övündüğüm, dağlara taşlara sığdıramadığım hikayemi onun sayesinde bir adım daha ileriye taşıyabildim.

Çok güzel bir lafımız vardır: Akıl akıldan üstündür. Bir başkası tarafından verilen tavsiyeler bizi bir adım daha ileri taşır. Onları uygulamak ya da bir kenarda bırakmak her zaman sizin elinizde. Ancak daha iyiye ulaşamayı hedefliyorsanız bu konuda muhteşem içerikler üreten ya da bilgilerini paylaşmaktan çekinmeyen oyun yapımcıları var. Üstelik bunlara ücretsiz de ulaşabilirsiniz. Youtube bu konuda çok değerli bir kaynak. Çok basit bir arama ile orada birçok kaynak bulacaksınız.

Ayrıca bütçeniz de uygunsa Udemy üzerinde de birçok güzel eğitim bulunuyor. Eksik kaldığınız ya da kendini geliştirmek istediğiniz alanlarda faydalı olacaktır. Biraz daha fazla bütçeniz varsa da bir üniversitenin eğitimlerine katılabilirsiniz. Bu konuda bir tavsiye vermeyi uygun bulmuyorum. Ancak tek bildiğim Bahçeşehir Üniversitesi'ndeki Güven Çatak hocamızın çok uzun yıllardır BUG (Bahçeşehir Üniversitesi Oyun Geliştirme) bölümüne emek verdiğidir.

Diğer taraftan YTU, Bilgi Üniversitesi, ODTÜ gibi okulların da oyun geliştirme bölümleri bulunuyor. Kariyerinize doğru adım atabilmek için eğitiminizi mutlaka düşünün.

Biraz uzunca bir içerik oldu ancak aklıma gelen tüm bilgileri, tüm etkenleri paylaşmak istedim. Elbette bunların dışında başka maddeleri de sıralayabilirim. Ancak birincil amacım belli başlı maddeleri sıralamaktı. Zaman içinde burada yer alması gerektiğine inandığım maddeleri de yazımı güncelleyerek ekleyeceğim.